Bezoek ook onze website gewijd aan kernenergie. 

Het gebruik van kernenergie voor elektriciteitsproductie is een belangrijke factor voor de energievoorziening. Kernenergie biedt tal van voordelen: economisch, energetisch en ecologisch (beperking CO₂-uitstoot).

• 24u op 24 elektriciteit, vrijwel 365 dagen per jaar
• Minder afhankelijkheid van grote leveranciers van fossiele brandstoffen (aardolie, steenkool, aardgas)
• Geen uitputting van fossiele brandstoffen
• Een van de goedkoopste bronnen om elektriciteit te produceren in België
• Elektriciteit in grote volumes en zonder CO₂-uitstoot
• Minder behoefte aan ingevoerde elektriciteit
• Een aanzienlijke rechtstreekse en onrechtstreekse werkgelegenheid

Korte geschiedenis

Jaren 1960: een aangepast antwoord

België kiest bewust voor een elektriciteitsproductie die gedeeltelijk uit kernenergie komt: het energieverbruik neemt gestaag en aanzienlijk toe, en fossiele brandstoffen kunnen niet langer als enige optie worden beschouwd om in de energiebehoefte te voorzien. Vanaf 1968 mondt dit beleid uit in de bouw van 4 kernreactoren in Doel en 3 in Tihange. De nabijheid van de Schelde en Maas is ideaal voor de aanvoer van het nodige koelwater.

1975-1985: oliecrisis en inbedrijfstellingen

De inbedrijfstelling van de eerste reactoren (Doel 1, Doel 2 en Tihange 1) in 1975 komt geen ogenblik te vroeg om de aardolieafhankelijkheid van België te milderen.

De bouw van Doel 3 en Tihange 2 wordt voltooid in respectievelijk 1982 en 1983. De reactoren Doel 4 en Tihange 3 volgen kort daarna en worden in 1985 aan het net gekoppeld.

2000-2025: vragen rond de toekomst van kernenergie in België

De wet van 2003 over de kernuitstap spreekt nog over de definitieve sluiting van alle kerncentrales tegen eind 2025. Voor Doel 4 en Tihange 3 echter hebben ENGIE en de Belgische federale regering op 9 januari 2023 een akkoord ondertekend (Heads of Terms and Commencement of LTO Studies Agreement), met het oog op de 10-jarige verlenging van de twee kernreactoren Doel 4 en Tihange 3, met een totale productiecapaciteit van 2 GW. Met dit akkoord bevestigen beide partijen hun doelstelling om alles in het werk te stellen om de nucleaire eenheden Doel 4 en Tihange 3 in november 2026 opnieuw op te starten.

Wat de andere kerncentrales betreft, is Doel 3 op 23 september 2022 definitief gestopt en stopte Tihange 2 op 31 januari 2023. De drie eerste kernreactoren, Doel 1 en 2 en Tihange 1, konden dankzij een eerdere uitbatingsverlenging en de daarmee gepaard gaande investeringen en controles 10 jaar langer operationeel blijven. In 2025 gaan deze ook definitief van het net. De voorbereidingen op de stopzetting en ontmanteling van de kerncentrales zijn dan ook volop bezig. 

Hoe werkt een kerncentrale met drukwaterreactor (PWR)?

Wereldwijd zijn er 454 kernreactoren in werking, verdeeld over 30 landen. Ze zorgen voor 10,5% van de mondiale elektriciteitsproductie (bron: IAEA).

Er bestaan meerdere types van kernreactoren waaronder:

• PWR: drukwaterreactor of hogedrukreactor (Tihange/Doel). Wereldwijd behoren bijna 2 op 3 van de reactoren tot dit type.
• BWR: kokendwaterreactor (Fukushima)
• RBMK: lichtwater-gekoelde grafiet-gemodereerde-reactor (Tsjernobyl)

Een kerncentrale met drukwaterreactor (PWR), zoals die in Tihange en Doel, beschikt over 3 waterkringen die volledig van elkaar gescheiden zijn. De werking in vogelvlucht:

• Bij de splijting van uranium in de reactor komt warmte vrij die het water van de primaire kringloop verhit.
• Dat water geeft zijn warmte af in de stoomgenerator aan water van de secundaire kringloop dat daardoor wordt omgezet in stoom.
• Die stoom drijft een turbine aan die gekoppeld is aan een alternator die elektriciteit opwekt.
• De stoom die de turbine verlaat, wordt in een condensor afgekoeld en omgezet tot water dat opnieuw naar de stoomgenerator vloeit. Deze afkoeling gebeurt met koelwater van de derde kringloop dat daarbij opwarmt.
• Het warme koelwater wordt vervolgens in een koeltoren afgekoeld waarbij een gedeelte als waterdamp bovenaan de koeltoren ontsnapt.

• De reactor: een grote kuip in ultradik staal waarin zich de splijtstofstaven bevinden en waar hitte wordt geproduceerd.
• De splijtstof: tot 4% verrijkt uranium, in de vorm van tabletten die in staven worden opgestapeld.
• De stoomgeneratoren: wisselen de warmte uit tussen de primaire en secundaire kring. Dankzij deze generatoren komen het water en de stoom van de secundaire kring nooit in contact met het water van de primaire kring.
• De stoomturbines: bestaan uit verschillende druklichamen en draaien onder druk van de stoom.
• De alternator: zet de mechanische energie om in elektriciteit.
• De transformatoren: voeren de spanning op tot 380 kV voor een minimaal stroomverlies tijdens het transport naar de verbruikers.
• De condensor: wisselt de warmte van de stoom uit met water van de derde kring. De stoom condenseert daarbij tot water.
• De controlezaal: van hieruit worden alle activiteiten van de centrale 24 uur op 24 gecontroleerd, geregeld en gestuurd: starten, stoppen, moduleren...
• De koeltoren: koelt het opgewarmde water van de condensor door contact met een opstijgende luchtstroom; hierdoor ontsnapt er een damppluim uit de koeltoren.

Lees meer over kerncentrales en kernenergie op de website van het Nucleair Forum.