Het plaatsen van zonnepanelen voor huisgebruik is een investering die op 6 tot 10 jaar is terugbetaald. Zeker in België, waar de elektriciteitsmeter terugdraait wanneer de zonne-installatie meer elektriciteit produceert dan wat er in huis wordt gebruikt. De prijs van de zonnepanelen blijft dalen en hun rendement neemt steeds toe, dus de investering wordt nog interessanter.

Steeds lokaler

Het is nu al mogelijk om een woning voor haar energievoorziening enkel en alleen op zonne-energie te laten draaien. Toch denkt Cathy Crunelle, verantwoordelijke van het Future Home lab bij ENGIE Laborelec, niet dat het economisch rendabel is. “Er zijn genoeg toepassingen van zonne-energie mogelijk, zowel voor de verwarming als het warm water, het elektriciteitsverbruik en voor de wagen. Eventueel met het plaatsen van een batterij. Momenteel is het echter beter om na te gaan welke energiebehoefte er is en in welke mate een zonne-installatie aan die behoefte kan voldoen. De belangrijkste trend daarbij is dat er steeds lokaler wordt nagedacht. En als je als gemeenschap begint na te denken, dan wordt zonne-energie nog interessanter.”

Wat heb je nodig om een huis op zonne-energie te laten werken? Eerst en vooral zonnepanelen die elektriciteit opwekken voor de verwarming, het warm water, de keuken en alle andere elektrische apparaten. Eventueel kan het water apart door een zonneboiler worden opgewarmd. Aansluitend kan je ook een batterij installeren om het overschot aan geproduceerde elektriciteit op te slaan. Dat kan dus individueel, maar vergt toch een flinke investering.

Zonne-energie delen

Daarom wijst Cathy Crunelle op de voordelen om de opgewekte zonne-energie te delen. “Neem bijvoorbeeld een woning met zonnepanelen op het dak”, legt ze uit. “Die produceren energie, maar er is overdag niemand thuis en de afname is heel klein. Dat is dus verloren energie. Daarnaast staat een huis zonder zonnepanelen en zijn de bewoners overdag thuis. Zij verbruiken energie aan de hoogste prijs. Wat er dan kan gebeuren, is dat die twee buren met elkaar overeenkomen dat ze een verlengkabel leggen van het ene huis naar het andere om samen gebruik te maken van de beschikbare zonne-energie. De ene overdag, de andere ’s avonds. Dit concrete voorbeeld gebeurt nu al en wij denken dat dat zal toenemen.”

Energiegemeenschap

“Maar in plaats van gewoon een verlengdraad aan te leggen van het ene naar het andere huis, kan ENGIE als platform optreden tussen de verschillende energiegebruikers. We kunnen hen helpen om hun verbruik, productie en opslag van elektriciteit op elkaar af te stemmen. Ze vormen dan samen een energiegemeenschap. Belangrijk is dat je in zo’n gemeenschap kijkt naar wat elk van de deelnemers kan bijbrengen. Wie geen dak heeft om zonnepanelen te plaatsen, kan bijvoorbeeld een batterij kopen voor gemeenschappelijk gebruik. De bedoeling is uiteraard om het teveel aan geproduceerde energie op te slaan en onder elkaar te verdelen.”

Onderzoek nodig

Voor België is dit toekomstmuziek aangezien er momenteel nog geen wettelijk kader is om zo’n energiegemeenschap op te starten. Toch heeft Cathy Crunelle vorig jaar met haar team in België het project ‘Peer2Peer Energy Communities’ opgestart om de werking van dergelijke energiegemeenschappen te onderzoeken.

“We kijken naar het wettelijk kader per land om dit mogelijk te maken”, vertelt ze. “In Frankrijk of Italië is het bijvoorbeeld veel gemakkelijker dan in België. Maar wij gaan ervan uit dat dit in de toekomst zal veranderen. Er zijn overigens ook veel landen waar zo’n lokaal gemeenschappelijk project interessant is op plaatsen waar de elektriciteitsproductie niet optimaal is.”

Dat de energieproductie voor huishoudelijk gebruik steeds lokaler zal gebeuren, is een duidelijke trend. Het lijkt er bovendien op dat dit meer en meer collectief zal gebeuren, in zogenaamde energiegemeenschappen. Door die evolutie te onderzoeken en er concrete oplossingen voor aan te bieden, werkt ENGIE mee aan een toekomst zonder fossiele brandstoffen, een toekomst die bovendien voor iedereen toegankelijk is.