Wat is diepe geothermie?

Het woord ‘geothermie’ betekent ‘aardwarmte’ (uit het Oudgrieks ‘gê’ – aarde – en ‘thermós’ – warmte). Om gebruik te maken van deze warmte wordt warm water uit de diepe grondlagen van de aarde opgepompt via boorputten en daarna terug in de bodem geïnjecteerd. Het idee lijkt misschien nieuw, maar dat is het niet. 10.000 jaar geleden gebruikten indianenstammen in Noord-Amerika al warmwaterbronnen om reinigingsrituelen te doen en om voedsel te koken. Ook in Italië wordt al sinds het begin van de 20e eeuw elektriciteit opgewekt uit aardwarmte.

Groene, onuitputtelijke en continue energie

Wie groene energie zegt, denkt al snel aan wind en zon, maar ook geothermie past perfect in het rijtje. Het is immers een energiebron die hernieuwbaar, ecologisch verantwoord, quasi onuitputtelijk en overal beschikbaar is. Geothermie kan bijdragen tot een stabielere energieprijs en ons minder afhankelijk maken van het buitenland voor onze energievoorziening. Ze produceert bovendien energie zonder vervuilende uitstoot. En in tegenstelling tot zonne- en windenergie is geothermie niet afhankelijk van de weersomstandigheden.

Om deze voordelen te kunnen benutten, moet de financiële haalbaarheid en het rendement van diepe geothermie uiteraard bestudeerd worden. De initiële investeringskost is weliswaar groot, maar de latere gebruikskosten zijn dan weer laag.

De centrale voor diepe geothermie in Mol op de vroegere terreinen van Balmatt zal VITO de mogelijkheid bieden om de technische uitdagingen, de economische haalbaarheid en het potentieel van geothermie in België te onderzoeken in reële omstandigheden.

Een veelbelovend pilootproject

In 2015 werden voor de bouw van de centrale twee putten van respectievelijk 3.610 m en 4.341 m diep geboord. Deze pompproef bewees dat het debiet en de temperatuur van het water meer dan voldoende zijn. Het licht werd dan ook op groen gezet om effectief een diepe geothermiecentrale te bouwen op de site die sinds eind 2018 operationeel is.

Hoe het precies werkt? Het water is zo’n 130 °C warm en wordt opgepompt uit een diepe kalksteenlaag. Als het water zijn warmte heeft afgegeven in de warmtewisselaar van de centrale, wordt het terug in de diepe ondergrond geïnjecteerd. Daar wordt het water opnieuw natuurlijk verwarmd en kan de cyclus herbeginnen.

Tegelijkertijd warmte en elektriciteit produceren

In continue productie beschikken beide putten van de centrale over een thermisch potentieel van ongeveer 10 thermische megawatt en een elektrisch potentieel van bijna 1 MW. Daarmee is het de eerste diepe geothermiecentrale in de Benelux waar tegelijkertijd groene warmte en elektriciteit worden geproduceerd. Een volledige geothermiecentrale (gebaseerd op 5 à 6 putten) zou 4 elektrische MW kunnen opwekken. Zo zou de site van Mol in de top 10 komen van diepe geothermiecentrales in Europa.

Het voortouw nemen in de energietransitie

VITO deed voor de bouw en het onderhoud van de bovengrondse installaties een beroep op ENGIE Fabricom. Een opdracht die helemaal in lijn ligt met de strategie van de Groep ENGIE, die resoluut voor hernieuwbare energie gaat.