Waar gaat het over?

Hernieuwbare energiegemeenschappen laten toe om de elektriciteit die bijvoorbeeld door de in de gemeenschap aanwezige zonnepanelen worden geproduceerd, te delen. Dit delen kan op verschillende niveaus gebeuren, van delen binnen een gebouw tot delen tussen woningen, openbare gebouwen of (kleine of middelgrote) bedrijven in dezelfde buurt. Het delen van energie gebeurt via het bestaande distributienetwerk en vereist dus geen nieuwe infrastructuur. Alleen de installatie van communicerende meters is nodig om "accounting ", of zelfs optimalisering, van gedeelde energiestromen mogelijk te maken. Een REC kan ook andere apparatuur omvatten, zoals een gemeenschappelijke batterij of gedeelde oplaadpunten voor elektrische voertuigen, en andere activiteiten dan de productie, het delen/verkopen van lokale hernieuwbare energie, zoals het aanbieden van efficiëntie- of flexibiliteitsdiensten, het opladen van elektrische voertuigen, enz.

Wat zijn de doelstellingen en voordelen?

Een van de doelstellingen van de REC's is om het verbruik van duurzame energie te stimuleren, hoogstwaarschijnlijk tegen een lagere kost en op het moment van de productie. Dit bevordert niet alleen het koolstofvrij maken van onze samenleving, maar verlaagt ook de energierekening van de leden van de gemeenschap. Afhankelijk van de regio komt deze financiële winst voort uit een lagere prijs voor gedeelde energie dan die welke bij leveranciers wordt gekocht, al dan niet met een verlaging van de netwerktarieven die door de distributienetbeheerder (DNB) worden toegekend. Ten slotte is een REC, naast de hierboven vermelde milieu- en financiële voordelen, vooral een structuur die het mogelijk maakt om burgers - met name die in energiearmoede -, overheden en ondernemingen samen te brengen rond een gemeenschappelijk project dat deel uitmaakt van de energietransitie.

Hoe gaat het in de 3 regio's van het land?

Tot voor kort bestonden CER's alleen via pilootprojecten, genietend van verschillende vrijstellingen op vlak van regelgeving en ad-hocsteun. Sinds maart 2022 in Brussel, januari 2023 in Vlaanderen (in zijn volledige versie) en maart 2023 in Wallonië is het regelgevingskader compleet en maakt het de effectieve implementatie van CER's mogelijk. Hun uitvoering verloopt dus volgens precieze regels, die helaas van gewest tot gewest verschillen. In alle gevallen is een REC altijd een rechtspersoon, waardoor de leden vrij tot het REC kunnen toetreden of het REC verlaten. Aangezien deze regels en oprichtingsprocedures nieuw en relatief ingewikkeld zijn, hebben de regionale regeringen "facilitatoren" aangesteld om burgers en bedrijven bij te staan in het proces. Naast de informatie die op de websites van de regelgevende instanties en de DNB's wordt gepubliceerd, zijn er ook websites gewijd aan CER's, zoals https://macer.clustertweed.be/ in Wallonië. Zij maken het mogelijk om het nieuws over de CER's in hun regio te populariseren, te promoten en te volgen.

Lees ook: ENGIE (Laborelec) neemt deel aan onderzoek naar hernieuwbare energiegemeenschappen (2/2)